Kültür ve Turizm Bakanlığına

Sayın; Ertuğrul GÜNAY

Kültür ve Turizm Bakanı

Diyarbakır sahip olduğu tarihi ve kültürel mirasıyla medeniyetler beşiği olarak dünya kültür mirasında önemli yer edinmiştir. Diyarbakır Surları, üzerinde taşıdığı tarihi kültürel mirasımıza ait izlerle sadece bu şehirde yaşayanların değil, tüm insanların ortak bir mirasıdır. Bu mirasın gelecek kuşaklara korunarak armağan etmek hepimizin görev ve sorumluluğudur.

Ancak bu denli önemli bir özelliği sahip olan başta Diyarbakır surları olmak üzere, tarihi medrese, cami, külliye, kilise, han ve hamamlar günümüzde adeta unutulmaya mahkûm edilmiş, günümüze kadar direnen yapılar ise yıkılmaya yüz tutmuştur. Nihayetinde 5 bin yıl önce Hurriler tarafından yaptırılan ve 1700 yıl önce Roma İmparatoru II. Constantius tarafından onarılan Diyarbakır surları günümüzde ayakta kalabilen dünyanın ender tarihi miraslarından biridir.

Bakanlığınız tarafından başlatılan “İç Kale Kültür Turizm Merkezi Projesi” yanı sıra aynı bölgede bulunan 352 adet yapının Büyükşehir Belediyesi, Sur Belediyesi ve TOKİ tarafından yıkılarak “Arkeopark” olarak düzenlenmesi çalışmaları takdire şayan çalışmalardır.

1988 yılında 1. Derece “Kentsel Sit Alanı” ilan edilen Suriçinin Koruma Amaçlı İmar Planı hazırlanmış ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu onayına sunulmuştur. Yine bu olumlu çabalardan biri olan sur diplerinin boşaltma çalışması sonucu surları koruma bandı çevre düzenlemesinin yapılmış olması önemli adımlardan biridir. Bütün bunların yanında Büyükşehir Belediyesi tarafından sürdürülen Melikahmed Caddesi Renovasyon Projesi, Gazi Caddesi ve Yenikapı Renovasyonu Projesi, Dağkapı Meydan Düzenlemesi çalışmaları, Surp Giragos Kilisesi Restorasyon Projesi, Cemilpaşa Konağı restorasyonu, Ongözlü Köprü onarım çalışmaları tüm kent kamuoyu gibi tarafımızdan da büyük bir ilgi ve memnuniyetle izlenmektedir.

Bütün bu olumlu gelişmeler devam ederken Suriçindeki diğer bölümlerin büyük ölçüde yıkıma uğradığı, kısmi onarım ve koruma çalışmalarının ise yetersiz kaldığını üzülerek izlemekteyiz. Tarafımızdan edinilen bilgi ve izlenimlere göre; 21 adet burcun ağır tahribat gördüğü, 50 adet burcun içlerinin moloz ve hafriyat dolu olduğunu, 4 adet burcun ticari işletme olarak kullanıldığı, bazı bölgelerdeki yıkımlardan dolayı surlarda kesintisiz yürüme imkânı olmadığı tespit edilmiştir.

Gerek Bakanlığınız, gerek Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan ve yapılması planlanan çalışmalar elbette ki çok önemli çalışmalardır. Ancak bu denli önemli çalışmaları arzulanan hedefe ulaştırmak büyük ekonomik kaynaklar ve kurumlar arası koordinasyon gerektiğinin de farkındayız. Ve bu inançla biz iş camiası temsilcileri de elimizden geldiğince çalışmalara destek olmak arzusundayız.

Bu arzu ve temennimizle Diyarbakır Sanayici ve İşadamları Derneği Yönetim Kurulu 2012-2014 çalışma döneminde kentin tanıtım çalışmalarına özel bir çaba gösterme kararı almıştır.

Ve bu kararlılıkla;

—Başta 2013 yılının “Diyarbakır Surları” yılı ilan edilmesi ve tanıtımların yapılması için gerekli tüm çaba ve girişimleri desteklemeyi,

—Diyarbakır’ın yurtiçi ve yurtdışı tanıtımının sağlanması, başta sanayi ve turizm yatırımları olmak üzere, her türlü yatırım imkânlarının geliştirilmesi yönünde çalışmalar (panel, konferans, çalıştay vb.) yapmayı,

—Otel ve turizm yatırımları için özel teşvik sistemi kapsamına alınması ve sektörün geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmayı,

—Dicle üniversitesi bünyesinde “Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksek Okulu” ile Mimarlık Fakültesi bünyesinde “Restorasyon Ana Bilim Dalı”nın kurulması için girişimlerde bulunmayı,

—Suriçi Koruma Bandının oluşturulması ve bu bölgenin turizm alanı oluşturulması konusunda DİSİAD öncülüğünde bir kurulun oluşturulması için girişimlerde bulunmayı planlamış bulunmaktayız.

Bu çalışmalarımızın ilk adımı olarak;

Diyarbakır Kentsel Tanıtım Çalışmaları çerçevesinde Eylül ayında “…….. “ yapmayı planlamaktayız.  Yapacağımız bir günlük konferansa ulusal ve uluslar arası turizm acentelerinin yöneticileri yanı sıra basın-yayın temsilcileri de davet edilecektir. Ayrıca Kardeş Türküler grubunun akşam sur koruma bandı içerisinde yer alan bir alanda halka açık konser vermesi için ön görüşmeler yapılarak olumlu cevap alınmıştır.

Tarafımızdan yapılacak çalışmaların sadece küçük bir katkıdan ibaret olacağı ve asli ve önemli destek ve katkıların bakanlığınız ve ilgili yerel yönetim ve kurum-kuruluşlar tarafından yapılabileceği gerçeğinden hareketle;

1- Eylül ayında yapacağımız etkinlikleri katılımlarınızla onurlandırılması ve bunun için uygun gününüzün tarafımıza bildirilmesini,

2- Öncelikle 2013 yılının Bakanlığınız tarafından “Diyarbakır Surları Yılı” ilan edilerek ulusal ve uluslar arası tanıtımı için gerekli çalışmaların yapılması,

3- 5 bin yıl önce yapılan ve 1700 yıl önce de köklü bir onarımdan geçirilen Surların 21. yüzyılda turizm için, ekonomik ve sosyal kalkınma için, insanlık ailesinin ortak değerini korumak için restore edilerek gelecek nesillere taşıması için gerekli desteklerin devam ettirilmesi,

4- Başta ağır tahribat görmüş burçlar olmak üzere Suriçi bölgesinin bütünlüklü bir program dâhilinde acilen restore edilerek, korunma altına alınması için gerekli maddi ve manevi desteklerin sağlanması,

5- Diyarbakır’ın ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sunması amacıyla suriçi bölgesinin açık hava müzesine dönüştürülerek turizmin hizmetine sunulması,

6- Sur içinde bulunan 345 adet tescilli sivil mimari yapının restorasyonunun Bakanlığınız ve ilgili yerel yönetimlerle projelendirilerek uygulanması,

7- Bakanlığınızın 2010–2023 Stratejik Planı’na Diyarbakır’ın Kültür ve Turizm, Kültür ve Marka Şehirler, İnanç Koridoru Turizmi ve Termal Turizm şehirleri listesine alınması konularında bakanlığınızın desteklerini yüksek takdirlerinize arz ederiz. 

Burç BAYSAL

DİSİAD Yönetim Kurulu Başkanı